Inhoudsopgave
In het seizoen 2014-2015 geef ik verschillende themalezingen bij de volksuniversiteit van Teylingen. Donderdag: 19.30-21.00 uur, zondag: 14.30-16.00 uur. Kijk voor meer gegevens in de agenda.
Weihnachtsoratorium van J.S.Bach
Zo. 7 & Do. 11 december 2014
Dit stuk is geschreven voor de diensten tussen Kerst en Driekoningen in 1734-1735. Het stuk bestaat uit 6 delen die een samenhangend geheel vormen. We belichten natuurlijk de inhoud van die delen en daarnaast onder meer Bachs tekstschildering: hoe hij door bepaalde instrumenten en muzikale figuren de betekenis van de tekst in klank vertaalt.
Wat is de overeenkomst tussen Canto Ostinato en een avond met een dj?
Zo. 18 & Do. 22 januari 2015
Canto Ostinato – het beroemdste werk van Simeon Ten Holt – is bij alle lagen uit de bevolking geliefd, niet alleen bij mensen die normaal gesproken vooral naar klassieke muziek luisteren. Het stuk en de uitvoering ervan hebben kenmerken die veel overeenkomsten vertonen met een concert van een dj, ook al lijken die werelden mijlenver uit elkaar te liggen. Kom naar deze interactieve lezing en ontdek de parallellen.
Valentijnsdag – liefdesmuziek
Do. 12 & Zo. 15 februari 2015
Valentijnsdag is een noviteit, maar de liefde bestaat natuurlijk al zolang de mens op Aarde rondloopt. Deze maand is het Valentijnsdag en daarom gaat deze lezing over hoe het thema liefde in de muziek is verwerkt. We behandelen muziek door de eeuwen heen.
We behandelen onder andere middeleeuwse liederen (hoofse liefde), Orfeo ed Euridice van de 18e-eeuwse Gluck en 19e-eeuwse stukken. De 19e eeuw wordt vaak ‘de romantiek’ genoemd, maar dat heeft niet alleen met liefde te maken. U gaat in vogelvlucht door de muziekgeschiedenis aan de hand van liefdesmuziek.
Matthäus versus Johannes Passion van J.S.Bach
DO. 12 & ZO. 15 maart 2015
Bachs Matthäus Passion is in de passietijd in Nederland het meest uitgevoerde muziekstuk. Niet zo gek, want het is prachtige muziek, met ook hier veel tekstschilderingen en soms zelfs bijna letterlijke klankuitbeeldingen. Maar waarom horen we de Johannes Passion van dezelfde componist bijna nooit? En is dat terecht? We maken een vergelijking tussen de twee werken en u beantwoordt daarna zelf de vraag.
Daarnaast leert u over de verschillende uitvoeringspraktijken die in de afgelopen eeuwen de revue zijn gepasseerd. Zelfs binnen de historisch geïnformeerde uitvoeringspraktijk zijn er verschillen; die belichten we ook tijdens deze lezing.
Vernieuwingen door de Mannheimer Schule
Do. 16 en Zo. 19 april 2015
De musici die eind 18e eeuw in Mannheim werkten, hadden grote invloed op de ontwikkeling van de klassieke muziek. Vooral Johann Stamitz (1717-1757). Deze ‘school’ is niet zo bekend, maar veel dingen die de navolgers introduceerden, zijn des te bekender. Zo kwamen zij bijvoorbeeld met gelijkmatige overgangen in dynamiek (verschillen tussen hard en zacht) en zorgden ze ervoor dat de stokken van de strijkers allemaal tegelijk op- en neergingen. Dat ziet er niet alleen beter uit, je hoort de stokvoering ook terug in de muziek.
Deze Mannheimer Schule stond tussen de barok en de klassieke periode in, zeg maar tussen Bach en Mozart. De ontwikkelingen beïnvloedden componisten als Mozart en Haydn dan ook sterk. De spreker, Hieke van Hoogdalem, neemt haar cello mee om een aantal dingen live te verduidelijken. Natuurlijk klinken er ook veel cd-fragmenten.